IBŚPP
Jednym z naszych projektów badawczych jest budowa serwisu internetowego: Interaktywnej Bazy Przeszkód Śródlądowych. Pomysł powstał w ramach realizacji projektu badawczego KBN Nr 4 T12E 025 29 pt.: "Tworzenie Interaktywnej Bazy Przeszkód Śródlądowych w oparciu o dynamiczne pomiary DGPS/EGNOS/RKT/GPRS oraz bezpośredni pomiar hydroaktustyczny".
Projekt badawczy dotyczył uruchomienia technologii tworzenia Interaktywnej Bazy Śródlądowych Przeszkód Podwodnych (IBŚPP) – podwodnych głazowisk, gór kamiennych, wraków oraz niebezpiecznych dla żeglugi i turystyki wodnej mielizn, w oparciu o bezpośrednie pomiary z wykorzystaniem dynamicznych technik satelitarnego pozycjonowania GPS, teletransmisję danych GPRS, zintegrowanych z nowoczesnymi technikami sondażu hydroakustycznego (cyfrowa echosonda ultradźwiękowa oraz holowany dwustronny sonar boczny „towfish”) a także wspomaganych bezpośrednią inwentaryzacją podwodną („podwodny” GIS oraz dokumentacja filmowa i fotograficzna).
Podczas realizacji projektu osiągnięto wszystkie zamierzone cele, jakie postawiono sobie przy planowaniu projektu. Przeanalizowano światowe systemy udostępniania danych o zbiornikach wodnych. Wykonano analizę i wybrano aplikację/platformę do tworzenia bazy danych przestrzennych. W oparciu o istniejące materiały oraz własne doświadczenie i wiedzę zdefiniowano obiekty pilotażowe, zaplanowano badania terenowe z wykorzystaniem sonaru bocznego i Zintegrowanego Systemu Batymetrycznego. Przystosowano specjalistyczną jednostkę batymetryczną do wykonania badań terenowych. Przygotowano lokalną stację referencyjną DGPS/RTK oraz uruchomiono łącza transmisyjne: radiomodemy oraz terminale GSM/GPRS. Przeprowadzono wiele polowych prac eksperymentalnych wymagających szeregu czasochłonnych przygotowań, zaprojektowano i wykonano specjalistyczną aparaturę (obudowa podwodna odbiornika GPS), wykonano kilka etapów sondażu hydroakustycznego oraz przeprowadzono bezpośrednią inwentaryzację podwodną. Wykonano zintegrowane pomiary batymetryczne na głównym obiekcie testowym projektu, fragmencie Jeziora Śniardwy o dużej ilości niebezpiecznych kamieni. Opracowano dane z sondażu hydroakustycznego, wykonano cyfrową mapę głębokości, Numeryczny Model Dna oraz wizualizację 3D z wykorzystaniem biblioteki OpenGL. Dodatkowo opracowano projekt witryny internetowej Interaktywnej Bazy Śródlądowych Przeszkód Podwodnych i uruchomiono wersję testową serwisu internetowego. Wykonano także analizę dokładności Numerycznego Modelu Dna opracowanego na podstawie sondażu o różnej szczegółowości zbierania surowych danych.
Na szczególną uwagę zasługuje opracowana technologia zbierania podwodnych geodanych przestrzennych przy pomocy technologii GPS (podwodny GIS). Wykorzystując przybliżone współrzędne obiektów odczytane z sonogramów i echogramów można zaplanować trasę inwentaryzacji podwodnej a następnie precyzyjnie ją zrealizować nawigując pod wodą za pomocą odbiornika GPS. Przeprowadzono bezpośrednią inwentaryzację podwodną na obiektach testowych. Zrealizowane eksperymenty pomiarowe potwierdzają skuteczność technologii przy lokalizowaniu podwodnych przeszkód, wraków, kamieni i innych obiektów. Technologia ta może być także wykorzystana do badania występowania obiektów powierzchniowych pod wodą takich jak rafy kamienne, obszary pokryte roślinnością itp.
Efektem końcowym podjętego projektu jest opracowanie pierwszej w Polsce technologii tworzenia Interaktywnej Bazy Śródlądowych Przeszkód Podwodnych (IBŚPP) w oparciu o dynamiczne pomiary DGPS/EGNOS/RTK/GPRS oraz bezpośredni sondaż hydroakustyczny. Projekt wdrożony został na wybranych obszarach testowych, a opracowana na głównym obiekcie testowym – na fragmencie Jeziora Śniardwy prototypowa baza IBŚPP była tymczasowo udostępniona za pośrednictwem witryny internetowej (obecnie szukamy środków na kontynuację pomysłu).
Opracowana na całym obszarze Wielkich Jezior Mazurskich Interaktywna Baza Śródlądowych Przeszkód Podwodnych mogłaby być udostępniona poprzez internetowe serwisy centrów informacji turystycznej. Umożliwiłoby to swobodny dostęp do wiarygodnej informacji o potencjalnych zagrożeniach występujących na terenach planowej podróży (wizualizacja przeszkód podwodnych). IBŚPP docelowo zawierałaby aktualne mapy głębokości, plany szlaków żeglownych, szkice umieszczenia znaków kardynalnych (miejsca niebezpieczne) modele przestrzenne oraz dokładne współrzędne geograficzne miejsc niebezpiecznych, przykładowe sonogramy, animacje, zdjęcia z bezpośredniej inwentaryzacji podwodnej oraz inne informację wspomagające planowanie bezpiecznego pobytu w określonym regionie Wielkich Jezior Mazurskich.
Dariusz Popielarczyk