Batymetria.pl

Jezioro Święcajty

4.2.1. Jezioro Święcajty

4.2.1.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004

4.2.1.2. Mapa turystyczna „Ziemia Giżycka” skala 1: 100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995

4.2.1.3. Mapa turystyczna „Jeziora Mazurskie. Część II” skala 1 : 60 000, ExpressMap, Warszawa 2003

4.2.1.4. Mapa topograficzno – turystyczna „Wielkie Jeziora Mazurskie – Część Północna” skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001

4.2.1.5. Mapa topograficzna „Giżycko” skala 1:50 000, OPGK Rzeszów, Rzeszów 2000

 

4.2.1. Jezioro Święcajty

 

Jezioro Święcajty leży na południe od miejscowości Węgorzewo. Jezioro to jest północno – wschodnią częścią zespołu jeziora Mamry. Połączenie z jeziorem Mamry Północne stanowi wąski przesmyk o nazwie Kalska Bramka. Na obszarze jeziora znajdują się dwie wyspy. Pierwsza z nich o nazwie Kocia znajduje się naprzeciw wsi Kal, druga natomiast, Wyspa Tartaczna leży w północno – wschodniej części akwenu. Powierzchnia całego jeziora wynosi 869,4 ha, przy czym powierzchnia wysp 4,8 ha. Owalny kształt zbiornika urozmaicają  dwie zatoki – Kalska na zachodzie i Paluszek na północy. Jezioro posiada dwa dopływy powierzchniowe. Główne zasilenie zbiornika stanowi rzeka Sapina, mająca swoje ujście na wschodnim brzegu. Drugim dopływem jest położone na południowym krańcu zbiornika połączenie z jeziora Lemięt.

Święcajty są jeziorem o miernie rozwiniętej linii brzegowej. Wokół jeziora rozpościerają się tereny lekko faliste. Brzeg północny i środkowa część południowego brzegu są wysokie i miejscami strome, pozostałe natomiast płaskie lub łagodnie wzniesione. Brzegi w większości bezleśne, stanowiące miejscami pola lub łąki. Część południowa stanowi obszary podmokłe.

Na brzegu jeziora znajduje się pięć miejscowości. Na północy leży Kolonia Rybacka, na północnym - wschodzie Ogonki, na północnym – zachodzie Węgorzewo, na zachodzie Kal i na południowym – wschodzie Dziaduszyn.

Dla jeziora Święcajty przeanalizowano pięć map (jeden plan głębokościowy, dwie mapy turystyczne, jedną mapę topograficzno – turystyczną oraz mapę topograficzną).

 

4.2.1.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004

 

Rysunek 25. Plan batymetryczny jeziora Święcajty

Źródło: Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, IRŚ, Olsztyn 2004

 

Jezioro Święcajty jest jeziorem, którego kształt odbiega od pozostałych jezior Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Jest to jezioro, które jest znacznie rozleglejsze w kierunku wschód - zachód niż północ - południe. Analizując jego charakterystykę głębokościową na podstawie planu batymetrycznego umieszczonego w książce ”Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ” zauważyć można, że najgłębsze miejsce akwenu znajduje się w zachodniej części, nieopodal największej wyspy jeziora. Głębokość maksymalna jeziora Święcajty wynosi 28 m. Jezioro charakteryzuje się skupieniem największych głębokości w zachodniej części akwenu, w części wschodniej jest zdecydowanie płytsze - głębokości jeziora kształtują się tam w granicy od 5 do 15 m.

Na planie batymetrycznym jeziora można zauważyć kilka izobat, określających głębokość zbiornika. Najniższą wartością jest 2,5 m, największą natomiast 25 m. Każdy stopień głębokości oznaczony jest innym kolorem, co pozwala na łatwą i szybką analizę mapy. Miejsc o charakterystycznej głębokości zaznaczonych jest stosunkowo niewiele.

Na jeziorze znajdują się dwie wyspy. Jedna z nich znajduje się w zachodniej części akwenu i jest znacznie większa od drugiej. Druga z kolei znajduje się w części wschodniej. Nieopodal niej znajduje się także płycizna, gdzie głębokość jeziora spada nagle z 5 m do 1,1 m. Na planie brak informacji na temat nazw wysp, a także o istnieniu lub braku roślinności na ich powierzchni.      

Na jeziorze wyraźnie wyróżniają się dwie zatoki. Jedna w części zachodniej, druga w części północno – zachodniej. Brak jednak informacji na temat ich nazw.

Fragmenty południowego, a także północnego brzegu oznaczone są jako strome. Jezioro od północy otoczone jest lasami, od południa natomiast przewaga terenów podmokłych. Brak danych na temat występowania roślinności przybrzeżnej wzdłuż brzegów akwenu.

Na planie batymetrycznym widnieją dodatkowe informacje o okolicznych miejscowościach i wsiach.

 

4.2.1.2. Mapa turystyczna „Ziemia Giżycka” skala 1: 100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995

 

Rysunek 26. Mapa turystyczna jeziora Święcajty

Źródło: Mapa turystyczna „Ziemia Giżycka” skala 1: 100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995

 

Na mapie turystycznej Mazur najgłębszą wartością jeziora Święcajty jest punkt o wielkości 28 m. Zbiornik jeziora przedstawiony na mapie turystycznej nie posiada izobat czy rozróżnienia kolorystycznego stanowiącego o głębokości jeziora. O głębokościach dowiedzieć się można tylko na podstawie charakterystycznych punktów głębokościowych rozmieszczonych na terenie akwenu. Punktów tych jest niewiele, mówią jedynie o miejscach, które są najgłębsze bądź najpłytsze w danej części zbiornika. Na jeziorze oznaczona jest płycizna w części wschodniej jeziora, która według danych z mapy wynosi 1,1 m. Wartość ta odpowiada wartościom podanym na pozostałych mapach.

Na obszarze jeziora oznaczone są dwie wyspy. Większa wyspa, znajdująca się w zachodniej części jeziora, zbieżnie z nazewnictwem z innych źródeł, nazwana jest wyspą Kocią. Brak jednak informacji na temat występowania roślinności na obszarze wysp.

Mapa zawiera natomiast dane na temat roślinności przybrzeżnej. Strefa przybrzeżna zachodnia, północno - zachodnia, a także miejscami południowa porośnięta jest trzcinami lub inną roślinnością wodną. Wzdłuż brzegów miejscami oznaczone są strome zbocza.

Mapa zawiera także informacje na temat ośrodków wypoczynkowych, hoteli, domów letniskowych, lasów, łąk, przystani żeglarskich, usług szkutniczych, punktów widokowych czy siedlisk bobrów znajdujących się przy brzegach jeziora. Najwięcej takich miejsc znajdziemy na północy zbiornika, w okolicy miasta Węgorzewo oraz na wschodzie, w pobliżu miejscowości Ogonki. Dostępne są też informacje na temat nazw miejscowości położonych nad brzegiem jeziora. Dodatkowymi danymi jest położenie szlaków kajakowych. Na mapie próżno natomiast szukać informacji związanych z nazewnictwem zatok czy półwyspów jeziora.

 

4.2.1.3. Mapa turystyczna „Jeziora Mazurskie. Część II” skala 1 : 60 000, ExpressMap, Warszawa 2003

 

Rysunek 27. Mapa turystyczna jeziora Święcajty

Źródło:Jeziora Mazurskie. Część II skala 1 : 60 000, ExpressMap, Warszawa 2003

 

Na podstawie mapy dowiemy się, że najgłębszym miejscem jeziora Święcajty jest rejon w okolicach największej wyspy jeziora. Ma on głębokość 28 m. Rozkład głębokości jeziora przedstawiony jest za pomocą oznaczonych gdzieniegdzie charakterystycznych głębokości akwenu oraz jednej izobaty o wartości 3 m. W związku z takim sposobem charakterystyki batymetrycznej zbiornika wodnego znacznie utrudnione jest szczegółowe rozpoznanie jego głębokości. Na mapie oznaczona jest także płycizna jeziora znajdująca się we wschodniej części akwenu.

Na danej mapie, tak jak i na pozostałych analizowanych mapach, przedstawiono dwie wyspy. Jednak w tym wypadku obie wyspy zostały opatrzone nazwą. Większa wyspa jeziora Święcajty nosi nazwę wysspy Kociej, natomiast druga wyspa to wyspa Tartaczna. Według informacji zawartych na mapie wyspy te nie są zalesione.

Na mapie oznaczono także nazwy zatok jeziora. W pobliżu miejscowości Jeziorany znajduje się zatoka Paluszek, następnie na południe oznaczono półwysep Kalski Róg i jeszcze w kierunku południowym, w pobliżu miejscowości Kal zatokę Kalską. Jezioro Święcajty łączy się z jeziorem Mamry przesmykiem Kalska Bramka, który przebiega tuż obok półwyspu Kal.

Mapa „Jeziora Mazurskie. Część II” dostarcza także informacji na temat stromych zboczy na brzegach. Znaleźć je można w środkowej części brzegu południowego, a także na zachodzie, na półwyspie Kalski Róg.

Mapa informuje również na temat szuwarów na akwenie (wschodni, zachodni oraz południowy brzeg, a także okolice wysp), niedalekich lasów i bagien, a także obiektów znajdujących się w jego okolicy. Wyróżnić tu można takie obiekty jak domy wczasowe, przystanie, campingi, wypożyczalnie sprzętu wodnego oraz punkty widokowe. Niektóre z nich oznaczone są bezpośrednio za pomocą ich nazwy własnej np. „Szkwał”, „Rusałka”, „EC Siekierki”.

 

4.2.1.4. Mapa topograficzno – turystyczna „Wielkie Jeziora Mazurskie – Część Północna” skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001

 

Rysunek 28. Mapa topograficzno – turystyczna jeziora Święcajty

Źródło: Wielkie Jeziora Mazurskie – Część Północna skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001

 

Na mapie topograficzno - turystycznej jeziora Święcajty największa głębokość to 28 m. Na jeziorze znajdują się dwa obszary charakteryzujące się głębokością ponad 25 m. Najpłytszym punktem zbiornika jest mielizna we wschodniej części akwenu. Ma ona głębokość 1,1 m. Poza tym punktem na jeziorze nie ma innych miejsc, które byłyby zagrożeniem dla żeglugi. Charakterystyka głębokościowa jeziora określona jest przez izobaty. Najmniejszą wartością zaznaczoną na akwenie stanowi izobata o wartości 2 metrów. Pozostałe izobaty wzrastają odpowiednio co 5 metrów. Ostatnia z nich kończy się na wielkości 25 m. Nie zastosowano tu stopniowania kolorystyki. Przy takim zagęszczeniu izobat, trudno odczytać poziomy głębokości na mapie.

Według mapy topograficzno - turystycznej jezioro Święcajty posiada dwie zatoki: zatoka Kalska i zatoka Paluszek. Podobnie jak w poprzednich przypadkach zauważyć można dwie wyspy. Dodatkowymi informacjami na mapie są dane odnośnie częściowego zalesienia największej wyspy jeziora. Według danych, wyspa ta nosi nazwę wyspy Kociej.

Na mapie znaleźć można informacje na temat ukształtowania brzegów jeziora. Strome zbocza zaznaczone są głównie wzdłuż północnego brzegu. Spotkać je można także na zachodzie, na południe od półwyspu Kalski Róg, a także częściowo na południowym krańcu jeziora.

Mapa turystyczna zawiera także dodatkowe informacje na temat nazewnictwa okolicznych miejscowości oraz półwyspów jeziora (np. Kalsi Róg). Można także uzyskać informacje na temat znajdujących się w pobliżu ośrodków wypoczynkowych, pól namiotowych, przystani żeglarskiej, hoteli, barów, restauracji czy punktów widokowych. Mapa pod tym względem jest szczegółowo opisana. Przydatne dla celów poruszania się po akwenie będą także informacje na temat roślinność wodnej u brzegów jeziora.

 

4.2.1.5. Mapa topograficzna „Giżycko” skala 1:50 000, OPGK Rzeszów, Rzeszów 2000

 

Rysunek 29. Mapa topograficzna jeziora Święcajty

Źródło: Giżycko” skala 1:50 000, OPGK Rzeszów, Rzeszów 2000

 

Mapa nie przedstawia charakterystyki batymetrycznej jeziora. Informacje, które można znaleźć na niej, to dokładny opis obrzeży akwenu.

Na jeziorze znajdują się dwie wyspy. W zachodniej jego części leży wyspa o nazwie Kocia Wyspa. Według mapy jest ona porośnięta rzadkim lasem. Druga, znacznie mniejsza od pierwszej, położona jest w południowo – wschodnich krańcach akwenu, w okolicy miejscowości Dziaduszyn. Na mapie brak opisów zatok i półwyspów akwenu.

Linia brzegowa jeziora Święcajty w części zachodniej, południowej i wschodniej porośnięta jest roślinnością wodną. Brzegi jeziora są miejscami strome. Miejsca takie spotkać można na zachodnim cyplu, na północy w okolicy miejscowości Kolonia Rybacka oraz na południu, na środkowym odcinku brzegu. Brzegi jeziora pokryte są między innymi terenami leśnymi. Spotkać je można na zachód od miejscowości Kolonia Rybacka oraz w okolicy Ogonek. Na zachód od wsi Dziaduszyn poza terenami leśnymi spotkać można także tereny podmokłe.

Wzdłuż zachodnich, a także wschodnich krańców Święcajt biegną drogi drugorzędne.

 

 

 

 

 

Copyright © DAP, Designed by INFEO.