Jezioro Niegocin
4.2.8. Jezioro Niegocin
4.2.8.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004
4.2.8.2. Mapa turystyczna „Ziemia Giżycka” skala 1:100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995
4.2.8. Jezioro Niegocin
Niegocin to trzecie co do wielkości, położone na południe od Giżycka, jezioro w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Jego powierzchnię stanowi obszar 2600 ha. Największa głębokość (okolice Giżycka) to około 40 m. Średnia głębokość jeziora wynosi 9,9 m. Na północy Niegocin łączy się z jeziorem Kisajno. Chcąc przepłynąć na Kisajno można wybrać dwie drogi. Pierwsza z nich to wschodni Kanał Giżycki prowadzący przez Giżycko. Druga prowadzi przez Kanał Niegociński do jeziora Tajty i dalej przez krótki Kanał Piękna Góra. Na południu przez sieć jezior i kanałów można dotrzeć do jeziora Tałty i dalej na jezioro Mikołajskie i jezioro Śniardwy.
Akwen charakteryzuje się mało rozwiniętą linią brzegową oraz urozmaiconą rzeźbą dna. Na obszarze jeziora występuje wiele zagłębień i rozległych płycizn śródjeziornych. W rejonie wschodnich brzegów leży największa wyspa jeziora. Nosi ona nazwę Grajewska Kępa (Wyspa Miłości). Po przeciwnej stronie zbiornika wodnego, kilkaset metrów od brzegu, na wysokości Wilkas, widać trzcinową wysepkę, zwaną Wyspą Ptasią. Dojście do niej wydaje się prawie niemożliwe. Wody dookoła wyspy zarosły wodorostami i są płytkie. W części południowej znajdują się także dwie zatoki noszące nazwy odrębnych jezior. Zatoka zachodnia nosi nazwę Jezioro Boczne, wschodnia natomiast jeziora Niałk.
Brzegi jeziora są przeważnie niskie i płaskie. Odcinki wyższych brzegów, miejscami stromych znajdują się po północno – zachodniej stronie. Otoczenie zbiornika wodneg jest mało urozmaicone. Przeważają tu pola i łąki, a także niewielka ilość lasów leżących przy północno – zachodnich brzegach. W północnej części jeziora leży Giżycko, a na północnym - zachodzie duże letnisko Wilkasy.
Wokół jeziora położonych jest wiele ośrodków wypoczynkowych oraz atrakcyjne miejscowości turystyczne takie jak: Giżycko, Wilkasy, Strzelce i Kleszczewo. Ponadto przez Niegocin biegnie szlak żeglowny z Giżycka do Mikołajek, Rucianego-Nidy i do Pisza. Prowadzi on w pobliżu zachodniego brzegu jeziora. Warto się go trzymać, ponieważ na samym środku akwenu znajduje się rozległa mielizna. Płycizna ta jest oznakowana znakami kardynalnymi. W pobliżu wschodniego brzegu natomiast sporadycznie występują nieoznakowane kamienie.
Dla jeziora Niegocin przeanalizowano trzy mapy (jeden plan głębokościowy, jedna mapa turystyczna i jedna mapa topograficzno – turystyczna).
4.2.8.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004
Rysunek 60. Plan głębokościowy jeziora Niegocin
Źródło:Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, IRŚ, Olsztyn 2004
Obszar największych głębokości jeziora znajduje się w jego wschodniej części. Rejon ten charakteryzuje się głębokościami na poziomie powyżej 20 m. Miejsce maksymalnej głębokości znajduje się w północno – wschodnich krańcach akwenu. Wynosi tam ona 39,7 m.
Charakterystyka batymetryczna przedstawiona została między innymi za pomocą izobat. Znajduje się ich tu znaczna liczba. Izobata o najmniejszej wartości wynosi 1m, o największej natomiast 35 m. Izobaty początkowo rosną co 2,5 m, przechodząc potem w wielkości co 5 m. Dzięki rozróżnieniu kolorystycznym poszczególnych poziomów wody, a także poprzez wskazanie obszarów o charakterystycznej głębokości, łatwo zauważyć że na obszarze jeziora znajduje się wiele miejsc – wypłyceń, stanowiących niebezpieczeństwo dla żeglugi jachtowej. Największa mielizna, której głębokość spada poniżej 1 m znajduje się w centralnej części jeziora. Pozostałe miejsca zajmują znacznie mniejsze obszary i rozsiane są po całym obszarze akwenu. Największe ich zagęszczenie występuje w północno – zachodniej, wschodniej oraz południowo – wschodniej części jeziora.
Na jeziorze Niegocin przedstawiono dwie wyspy. Pierwsza z nich, pod względem rozmiaru znacznie przewyższająca drugą, znajduje się u wschodnich brzegów. Druga natomiast leży po przeciwnej stronie, w północno – zachodnim rejonie zbiornika. Nie podane zostały informacje na temat nazw wysp oraz istniejącej na nich roślinności. Brak też danych na temat nazw zatok czy półwyspów okalających akwen. Danymi, które można znaleźć na planie są informacje na temat roślinności strefy przybrzeżnej oraz terenów okalających akwen. Strefa przybrzeżna częściowo pokryta sitowiem. Największe zagęszczenie roślin występuje wzdłuż zachodniego i częściowo wzdłuż wschodniego brzegu. Południowe i północno – wschodnie krańce akwenu cechują się brakiem szuwar.
Tereny wokół akwenu pokryte są głównie łąkami, pastwiskami i terenami podmokłymi. Wzdłuż zachodniego brzegu, gdzieniegdzie można spotkać lasy iglaste. Oznakowane zostały także strome zbocza na brzegach. Znajdują się one głównie na północno – zachodnich i zachodnich krańcach akwenu.
4.2.8.2. Mapa turystyczna „Ziemia Giżycka” skala 1:100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995
Rysunek 61. Mapa turystyczna jeziora Niegocin
Źródło: Ziemia Giżycka skala 1:100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995
Charakterystyka batymetryczna jeziora Niegocin przedstawiona jest z zastosowaniem jedynie pojedynczych punktów ukazujących konkretne głębokości zbiornika wodnego. Na analizowanej mapie punktów tych jest stosunkowo niewiele. Porównując informacje dotyczące głębokości jeziora z tymi, które zawarte były na planie głębokościowym zbiornika wodnego nasuwa się stwierdzenie, że różnorodność ukazania batymetrii jeziora nie jest wystarczająca. Najgłębsze miejsce jeziora zostało przedstawione w jego północno - wschodniej części. Wynosi ono 39,7 m. Na mapie znajdują się także trzy punkty ukazujące występowanie płycizn. Punkt o głębokości zaledwie 1,5 m znajduje się na północ od centrum akwenu. Drugie miejsce, o głębokości 1,2 m ukazane jest w pobliżu zachodniego brzegu jeziora. Trzecie natomiast, o głębokości 1 m znajduje w południowo – wschodnich krańcach zbiornika. Brakuje wielu informacji na temat rozległej mielizny znajdującej się w centrum akwenu oraz licznych płycizn leżących we wschodnich i południowych rejonach akwenu.
Na mapie przedstawiono istnienie dwóch wysp. Są to wyspy położone w kierunku wschodnim i zachodnim od centralnej części zbiornika wodnego. Według mapy pod względem rozmiarów są one bardzo zbliżone do siebie. Brak jest informacji odnośnie ich nazwy. Na jednej z nich, leżącej na wschodzie, przedstawiono częściowe pokrycie łąkami.
Dodatkowo na akwenie jeziora oznaczone zostały cztery miejsca, które stanowią niebezpieczeństwo na szlaku wodnym. Miejsca takie znajdują się przy północno – wschodnich i południowo - wschodnich brzegach zbiornika.
Na mapie nie zawarto informacji mówiących o nazwach zatok i półwyspów akwenu. Przedstawia natomiast dane na temat pokrycia roślinnością okolicznych brzegów akwenu. Lasy odnaleźć można na zachodnich i w części środkowej na południowych brzegach jeziora,
Strona wschodnia pokryta jest głównie łąkami i pastwiskami. Oznakowane zostały także skarpy okalające akwen. Występują one miejscami na wschodnim krańcu jeziora. Strefa przybrzeżna w niewielkim stopniu porośnięta sitowiem.
Przez jezioro przebiega szlak kajakowy i żeglarski. Drugi z nich biegnie od północy, niedaleko zachodniego brzegu, na południe na jezioro Boczne.
Mapa przedstawia także lokalizację obiektów użyteczności publicznej. Określa położenie między innymi hoteli, ośrodków wypoczynkowych, kampingów, wypożyczalni sprzętu wodnego, przystani żeglarskich, miejsca usług szkutniczych, przystanków autobusowych, leśniczówek oraz punktów widokowych. Największe skupisko tego typu obiektów znajduje się na północnym brzegu, w okolicy miejscowości Giżycko.
4.2.8.3. Mapa topograficzno – turystyczna „Wielkie Jeziora Mazurskie. Część północna” skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001
Rysunek 62. Mapa topograficzno – turystyczna jeziora Niegocin
Źródło: Wielkie Jeziora Mazurskie. Część północna skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001
Charakterystyka batymetryczna jeziora Niegocin została przedstawiona z zastosowaniem izobat oraz oznaczenia miejsc o charakterystycznych głębokościach. Na jeziorze można zlokalizować dwa miejsca, które przez swoją głębokość wyróżniają się na tle innych wartości. Obszary te znajdują się w kierunku północno - wschodnim od centralnej części jeziora. Charakteryzują się one głębokością odpowiednio 40 m i 34 m. Wyróżniono także dwa miejsca, gdzie zaznaczono występowanie podwodnych głazów i kamieni. Rejony te znajdują się przy wschodnim brzegu w jego centralnej i południowej części. Oznaczone zostały również dwie mielizny. Jedna z nich, na której wartość głębokości spada do 0,3 m znajduje się w części centralnej zbiornika. Druga natomiast, o głębokości 1,2 m przy zachodnim brzegu, w jego północnej części. Na mapie odnajdziemy izobaty, które łączą głębokości o wartościach kolejno 2 m, 5 m i 10 m 15 m i 20 m.
Na zbiorniku analizowanego jeziora wyróżniono dwie wyspy. Obie opatrzone zostały nazwami. Wyspa Grajewska Kępa, lężąca u wschodnich brzegów jest częściowo zalesiona. Wyspa Ptasia leży kilkaset metrów od brzegu, na którym znajduje się miejscowość Wilkasy. Mapa nie zawiera informacji na temat nazewnictwa zatok i półwyspów akwenu.
Brzegi jeziora Niegocin porośnięte są roślinnością przybrzeżną, z wyjątkiem brzegu w bezpośredniej okolicy z miejscowością Giżycko. Według oznaczeń na mapie, wzdłuż brzegu na południe od Wilkas, występują strome brzegi. Znaleźć można także informacje na temat zalesienia okolicznych terenów sąsiadujących z akwenem. Tereny leśne znajdziemy w znacznej ilości na zachodnim oraz częściowo na południowym brzegu zbiornika. Na krańcach południowo – wschodnich występują także mokradła.
W okolicy jeziora Niegocin znajdują się hotele, ośrodki wypoczynkowe, pola biwakowe, kampingi, przystanie żeglarskie, przystanki autobusowe, punkty widokowe itp. Zlokalizowane są one głównie na północnym i zachodnim brzegu, w okolicy miejscowości Giżycko i Wilkasy. Przez jezioro przebiega również szlak żeglugi pasażerskiej. Biegnie on w kierunku południowym, na jezioro Boczne lub wokół wyspy Grajewska Kępa.