Jezioro Mikołajskie
4.2.15. Jezioro Mikołajskie
4.2.15.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004
4.2.15.2. Mapa turystyczna „Śniardwy” skala 1:30 000, ExpressMap, Warszawa 2001
4.2.15. Jezioro Mikołajskie
Jezioro Mikołajskie jest środkową częścią kilkudziesięciokilometrowej rynny jeziornej, ciągnącej się z południa na północ. Leży na obrzeżach Puszczy Piskiej, w sąsiedztwie Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Jezioro to nie jest dużym akwenem. Ma nieco ponad 5,5 km długości i trochę więcej niż 1,5 km szerokości. Średnia głębokość zbiornika wynosi 11,2 m. Do jeziora dopływają trzy rowy, z czego jeden z pobliskiego jeziora Karłowo.
Charakterystyczną cechą tego akwenu jest brak ścisłych granic między sąsiadującymi jeziorami. Na północy łączy się z jeziorem Tałty pod mostem drogowym w Mikołajkach. W części południowo - wschodniej łączy się z jeziorem Śniardwy przez tzw. „Przeczkę", cieśninę położoną między Dybowskim a Popielskim Rogiem. W części południowo - zachodniej znajduje się połączenie z jeziorem Bełdany. Granica między jeziorem Mikołajskim i jeziorem Bełdany przebiega na wysokości cypla półwyspu Popielskiego Rogu.
Linia brzegowa jeziora jest miernie rozwinięta. Na akwenie znajdują się trzy małe wyspy. Dwie z nich leżą na pograniczu z jeziorem Bełdany, a trzecia u północnych krańców akwenu.
Brzegi jeziora są na ogół wysokie, tylko w południowo - wschodniej części płaskie.
Wybrzeże zachodnie jest w całości zalesione. Na tym obszarze rozciągają się lasy Puszczy Piskiej. Część północną i fragment wschodniej zajmują zabudowania Mikołajek. Na wschodzie obrzeża akwenu są odkryte. Rozpościerają się tu rozległe obszary pól i łąk. Na południu dominują tereny płaskie i bezleśne, miejscami podmokłe. Największą część terenu zajmują pola i łąki.
Strefa przybrzeżna jeziora porośnięta jest roślinnością wodną. Znajduje się ona głównie przy zachodnich, południowych i częściowo przy wschodnich brzegach.
Na obrzeżach jeziora Mikołajskiego znajdują się cztery miejscowości. Na północy leżą Mikołajki, dalej na południe od nich miejscowość Dybowo. Na południowo – wschodnim krańcu znajduje się wieś Wierzba, a w części centralnej południowego brzegu miejscowość Kulinowo.
Dla jeziora Mikołajskiego przeanalizowano dwie mapy (plan głębokościowy oraz mapę turystyczną).
4.2.15.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004
Rysunek 79. Plan głębokościowy jeziora Mikołajskie
Źródło: Wielkie Jeziora Mazurskie. Południe, IRŚ, Olsztyn 2004
Największe głębokości jeziora występują w jego północnej części. Głębokość przekracza tam 20 m. Według danych przedstawionych na planie, najgłębsze miejsce jeziora to rejon, gdzie głębokość sięga 25,9 m. Znajduje się w jego centralnej części, stosunkowo blisko wschodniego brzegu. Południowe obszary akwenu cechują się głębokościami, które nie przekraczają 20 m. Na analizowanej mapie nie ma obszarów, w których spadek głębokości mógłby stanowić zagrożenie dla żeglugi.
Charakterystyka głębokościowa jeziora jest przedstawiona także za pomocą izobat. Na mapie oznaczono linie łączące miejsca kolejno o głębokościach 1 m, 2,5 m, 5 m, 7,5 m, 10 m, 12,5 m i 15 m, 20 m i 25 m. Poszczególne poziomy głębokościowe jeziora wyróżniono kolorystycznie. Dzięki temu łatwo zauważyć, że większość głębokości akwenu nie jest mniejsza niż 15 m.
Na planie zaznaczone zostały trzy wyspy znajdujące się na obszarze jeziora. Pierwsza z nich znajduje na północy jeziora, niedaleko przejścia na jezioro Tałty, dwie pozostałe z kolei leżą na południu przy przewężeniu łączącym jezioro Mikołajskie z jeziorem Bełdany. Mapa nie podaje żadnych informacji na temat ich nazw. Nie zawiera ona także informacji na temat nazewnictwa zatok i półwyspów jeziora.
Brzegi akwenu, w części południowej porośnięte są roślinnością przybrzeżną, w przybliżeniu o równomiernym stopniu intensywności. Na mapie można także odnaleźć informacje na temat zalesienia pobliskich brzegów. Największy rejon porośnięty lasem znajduje się na południowo - zachodnim brzegu. Południowo – wschodnie krańce pokryte są łąkami i polami.
4.2.15.2. Mapa turystyczna „Śniardwy” skala 1:30 000, ExpressMap, Warszawa 2001
Rysunek 80. Mapa turystyczna jeziora Mikołajskie
Źródło: Śniardwy skala 1:30 000, ExpressMap, Warszawa 2001
Według informacji zawartych na analizowanej mapie, maksymalna głębokość jeziora Mikołajskie to 25,9 m. Obszar o takiej głębokości położony jest w centralnej części akwenu. Charakterystyka batymetryczna zbiornika wodnego przedstawiona została także za pomocą izobaty o wartości 2,5 m. Pozwala ona na zorientowanie się w tempie wzrostu głębokości jeziora po odbiciu od jego brzegów. Dodatkowo mapa zawiera informacje o występowaniu kamieni w północnej i południowej części akwenu. Na jeziorze brak jest miejsc, których głębokość spadałaby poniżej 2 m, utrudniając tym samym żeglugę śródlądową.
Na mapie można odnaleźć dwie wyspy. Umiejscowione są one w południowej części jezior. Wyspy te nie posiadają nazwy. Mniejsza z nich w całości porośnięta jest lasem.
Jezioro Mikołajskie posiada także, według danych z analizowanej mapy, zatokę Cichą. Jest to najbardziej na północny – zachód wysunięty fragment akwenu. Jezioro w swoich granicach posiada także półwysep Popielski Róg oraz Dybowski Róg. Obydwie nazwy pochodzą prawdopodobnie od znajdujących się w pobliżu miejscowości Dybowo i Popielno.
Mapa zawiera informacje dotyczące charakterystyki brzegów i okolicy akwenu. Według przedstawionych danych, jezioro to charakteryzuje się występowaniem znacznej ilości stromych brzegów. Można je odnaleźć w dużych ilościach na północno i południowo – zachodnich brzegach akwenu. Również brzeg wschodni, w kierunku północnym od miejscowości Wierzba jest oznaczony jako stromy. Znaczna część okalająca jezioro Mikołajskie, według danych z mapy, jest pokryta obszarami leśnymi. Znajdują się one na całej długości zachodniego brzegu. Gdzieniegdzie spotkać można również tereny podmokłe. Znaleźć je można w okolicy miejscowości Dybowo oraz na Dybowskim Rogu. Według danych jezioro Mikołajskie przy swoich południowych brzegach posiada także pewne ilości szuwarów.
Analizując mapę można także zlokalizować takie miejsca jak ośrodki wypoczynkowe, pola biwakowe, przystanie żeglarskie, leśniczówki czy też punkt widokowe. Największa ich ilość występuje w okolicy Mikołajek oraz miejscowości Wierzba.