Batymetria.pl

Jezioro Mamry

4.2.2. Jezioro Mamry

4.2.2.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004

4.2.2.2. Mapa turystyczna „Ziemia Giżycka” skala 1 : 100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995

4.2.2.3. Mapa turystyczna „Jeziora Mazurskie. Część II” skala 1:60 000, ExpressMap, Warszawa 2003

 4.2.2.4. Mapa topograficzno – turystyczna „Wielkie Jeziora Mazurskie. Część Północna” skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001

4.2.2.5. Mapa topograficzna „Giżycko” skala 1:50 000, OPGK Rzeszów, Rzeszów 2000

 

4.2.2. Jezioro Mamry

 

Jezioro Mamry leży na południe od miejscowości Węgorzewo. Jest to najbardziej na północ wysunięty zbiornik kompleksu Mamr. Jest tonajczystsze jezioro na mazurskim szlaku. Jego wody zaliczają się do pierwszej klasy czystości. Bierze się to stąd, że z dna zatoki (jeziora) Przystań stale bije źródło, które zasila tę część jeziora. Z tego powodu woda tu jest chłodniejsza, ale za to bardzo czysta. Największa głębokość zlewiska to prawie 44 metry, lecz jest też tu wiele płycizn. Woda z jeziora Mamry odpływa przez rzeki Węgorapę i Pregołę do Bałtyku.

Mamry należą do zbiorników wodnych o dobrze rozwiniętej linii brzegowej, z kilkoma wyspami, o urozmaiconej konfiguracji dna. Powierzchnia jeziora wynosi 2504,0 ha, z czego 55,0 ha to powierzchnia wysp leżących na akwenie.

            Jezioro od południa łączy się z jeziorem Kirsajty, a od wschodu ze jeziorem Święcajty. U północno- wschodnich brzegów wypływa rzeka Wegorapa, odprowadzająca wody do Pregoły z północnej części Wielkich Jezior Mazurskich. Na północno- zachodnich brzegach znajduje się wejście do niedokończonego Kanału Mazurskiego. Niektóre zatoki jeziora Mamry Północne noszą nazwy odrębnych jezior. Duża zatoka na północy wyodrębniana jest jako jezioro Przystań, a zatoka na południowym wschodzie, przy przejściu na Święcajty, nazywana jest jeziorem Bodma.

Obrzeża jeziora są przeważnie niskie, często podmokłe i bagniste. Odcinki północno – wschodniego brzegu (Zatoka Przystań) i środkowa część północnego (Zwierzyniecki Róg) są wyższe oraz miejscami strome. Niewielkie fragmenty brzegów na zachodzie i północy zajmują zagajniki i lasy. U zachodnich brzegów zbiornika znajduje się największa wyspa Upałty. Wyspa ta oraz mniejsze, leżące w pobliżu (Sosnówka, Piramidowa) oraz leżące dalej na południe wyspy Gniłe podlegają ochronie jako część rezerwatu krajobrazowo – ornitologicznego.

Na obrzeżach jeziora znajduje się kilka miejscowości. Na północno - wschodnich ( w odległości około 3 km) leży Węgorzewo, na północno - zachodnich Przystań, dalej na południe Pniewo, Mietlice. W niewielkiej odległości od południowych brzegów znajduje się Sztynort, po wschodniej stronie natomiast półwysep Kal i miejscowość o tej samej nazwie. 

            Podobnie jak w poprzednim przypadku, dla jeziora Mamry przeanalizowano cztery mapy (jeden plan batymetryczny, dwie mapy turystyczne oraz jedna mapa topograficzno – turystyczna).

 

4.2.2.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004

 

Rysunek 30. Plan batymetryczny jeziora Mamry

Źródło: Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, IRŚ, Olsztyn 2004

 

            Najgłębszym miejscem jeziora Mamry jest obszar w najbardziej wysuniętej na północ zatoce. Jezioro Mamry charakteryzuje się występowaniem znacznych głębokości na obszarze od części centralnej akwenu w kierunku północnym. Na obszarze zbiornika wodnego znajdują się trzy niewielkie miejsca, w których głębokość jeziora przekracza 40 m. Znaczny obszar najgłębszej części akwenu ma głębokości powyżej 35 m. Zaskakująco, najgłębszy rejon jeziora położony jest w pobliżu zachodniego brzegu jeziora oraz w okolicy małej wyspy, jedynej w północnej części zbiornika wodnego. Ta część jeziora charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem głębokości, zmiany wartości głębokości następują dość gwałtownie. Jako przykład podać można, zmianę głębokości od ponad 40 m do 9 m.  

            Na mapie batymetrycznej jeziora Mamry w jasny i widoczny sposób oznaczone są różnice w głębokościach w poszczególnych miejscach zbiornika wodnego. Mapa posiada sieć izobat, co 5 m, a także dodatkową izobatę łączącą miejsca o głębokości 3 m. Największa wartość izobaty wynosi 35 m. Dodatkowe zastosowanie zróżnicowania kolorystycznego pozwala na prostą lokalizację poszczególnych miejsc na mapie akwenu.

            Jezioro Mamry jest jeziorem o zróżnicowanym ukształtowaniu linii brzegowej, jednak na mapie batymetrycznej brakuje nazw zatok tego akwenu. Jedyną zatoką, której nazwę możemy znaleźć na mapie jest zatoka Przystań, najbardziej wysunięta zatoka jeziora w kierunku północnym. W przypadku półwyspów akwenu widoczne są nazwy trzech z nich: Zwierzyniecki Róg, Kurka, Ostry Róg.

            Na analizowanym planie batymetrycznym znaleźć można wyspy leżące na jeziorze. Wszystkie znajdują się w zachodniej części akwenu. Wg planu największa z nich jest częściowo zabudowana oraz w całości porośnięta lasem. Brak jednak informacji odnośnie nazw wysp.

            Innymi danymi, których na próżno szukać na mapie jest ukształtowanie brzegów akwenu. Znajdziemy natomiast informacje o szuwarach znajdujących się na obszarze zbiornika. Okolice wysp oraz brzegi prawie w całości porośnięte są roślinnością. Dodatkowo, mapa przedstawia informacje na temat pobliskiego zalesienia, zakrzaczenia, a także znajdujących się w pobliżu bagien i uroczysk. Widoczne są także pobliskie budynki, lecz bez nazw znajdujących się tam ośrodków i informacji do pełnionych przez nie funkcji.

 

4.2.2.2. Mapa turystyczna „Ziemia Giżycka” skala 1 : 100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995

 

Rysunek 31.Mapa turystyczna jeziora Mamry

Źródło:Ziemia Giżyckoskala 1 : 100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995

 

Na mapie turystycznej Mazur najgłębszą wartością jeziora Mamry jest 47 m. Głębokość tą można odnaleźć nieopodal wyspy Upałty kierując się na zachód. Charakterystyka batymetryczna jeziora Mamry przedstawiona jest za pomocą charakterystycznych punktów głębokościowych. Mapa nie posiada izobat czy rozróżnienia kolorystycznego, które stanowiłoby o głębokości jeziora. Najpłytszą wielkością ukazaną na mapie jest wartość 1 m. Głębokość ta zaznaczona jest na mapie dwukrotnie i dodatkowo opatrzona znakiem oznaczającym występowanie przeszkód na szlaku wodnym. Tak zaznaczony rejon znajduje się we wschodniej części jeziora, w pobliżu łączenia się jeziora Mamry z jeziorem Święcajty.

Na mapie zaznaczone zostały cztery wyspy. Największa wyspa jeziora to wyspa Upałty.  Według informacji zawartych na mapie Ziemi Giżycka znajduje się na niej rezerwat przyrody. Wyspa nie jest zabudowana, co stanowi sprzeczność z informacjami dostępnymi na wcześniej przeanalizowanej mapie batymetrycznej. Druga wyspa, znajdująca się w pobliżu wyspy Upałty, nieznacznie w kierunku południowo - wschodnim to wyspa o nazwie Mł. Kępa. Dwie kolejne wyspy jeziora Mamry znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie z jeziorem Kirsajty. Wyspy te na poprzednio analizowanej mapie są ukazane jako półwyspep i łączą się z lądem. Na danej mapie brak jednak informacji na temat ich nazw.

Wymienione różnice nie są jedynymi różnicami w informacjach znajdujących się na analizowanych mapach. Na danej mapie turystycznej poza jeziorem Przystań dodatkowo odnaleźć można jezioro Bodma, które znajduje się w miejscu łączenia się jeziora Święcajty z jeziorem Mamry. Brak natomiast nazw półwyspów akwenu.

Przez zbiornik jeziora Mamry przebiega szlak kajakowy, który prowadzi w kierunki rzeki Węgorapy lub kieruje turystów w stronę jeziora Kirsajty.

Na mapie zawarte są informacje na temat nazw miejscowości oraz na temat ośrodków wypoczynkowych, hoteli, domów letniskowych, pól namiotowych, campingów, lasów, łąk, kąpielisk, wypożyczalni sprzętu wodnego, przystani żeglarskich, leśniczówek, siedlisk bobrów sklepów spożywczych, restauracji czy też przystanków autobusowych znajdujących się przy brzegach jeziora. Najwięcej takich miejsc znajdziemy na północ od jeziora oraz na jego zachodnim brzegu. Mapa nie przedstawia informacji na temat roślinności przybrzeżnej, a także oznaczenia skarp na brzegach jeziora.

 

4.2.2.3. Mapa turystyczna „Jeziora Mazurskie. Część II” skala 1:60 000, ExpressMap, Warszawa 2003

 

Rysunek 32. Mapa turystyczna jeziora Mamry

Źródło: Jeziora Mazurskie. Część IIskala 1:60 000, Express Map, Warszawa 2003

             

Jezioro Mamry zostało przedstawione na mapie bez zastosowania linii łączących miejsca o tej samej głębokości. Ukazano jedynie jedną izobatę o wartości 3 m. Mimo tak ubogiego przedstawienia rozkładu batymetrycznego jeziora, izobata pozwala na ogólne zorientowanie się w rozkładzie głębokości akwenu. Dodatkowo umieszczone zostały punkty o charakterystycznych głębokościach zbiornika wodnego. Według mapy największą głębokość jezioro osiąga w rejonach na zachód od wyspy Upałty. Głębokość jeziora Mamry sięga w tym rejonie 47 m. We wschodnim rejonie jeziora znajdują się obszary, które charakteryzują się znaczną zmianą głębokości. Są one bardzo płytkie, w dwóch miejscach uzyskują wartość 1 m., natomiast w innym miejscu wartość 1,5 m.

Według informacji zawartych na mapie, z akwenu jeziora Mamry wydzielone są 3 inne jeziora, stanowiące zatoki zbiornika wodnego. Na północy jest to jezioro Przystań, na zachodzie, miedzy zachodnim brzegiem jeziora a wyspą Upałty - jezioro Mamry Małe oraz w pobliżu przesmyku Kalska Bramka - jezioro Bodma.

Na jeziorze Mamry znajdują się 4 wyspy. Największa z nich to wyspa Upałty, zlokalizowana w pobliżu zachodniego brzegu jeziora. Wyspa ta jest zalesiona. Na mapie znajdziemy także informacje o występujących na niej moczarach i bagnach. Jej obszar to rezerwat przyrody. Kolejna z wysp jeziora to niewielka wyspa Sosnówka położona na północ od wyspy Upałty. Natomiast w kierunku południowym od największej wyspy położona jest wyspa Mała Kępa, a następnie wyspy Gniłe. Na południu jeziora Mamry znajduje się półwysep Kurka. Według oznaczeń na mapie, teren ten to także rezerwat przyrody.

Mapa zawiera informacje o zalesieniu okolic przybrzeżnych jeziora, a także o roślinności występującej u jego brzegów. Brzeg zachodni, południowy i częściowo północny pokryty jest terenami podmokłymi i lasem. Strefa przybrzeżna oraz okolice wysp w całości porośnięte roślinnością wodną. Gdzieniegdzie na mapie znaleźć można oznaczenie skarp na brzegach. Występują one na północ od jeziora Przystań.

Mapa pozwala na zidentyfikowanie pobliskich obiektów użyteczności publicznej, lecz w niewielkiej liczbie. Wzdłuż brzegów jeziora oznaczona jest przystań, pensjonat, leśniczówka, ośrodek żeglarski, a także punkt widokowy. Widnieją również informacje na temat nazw pobliskich miejscowości i wsi.

 

 4.2.2.4. Mapa topograficzno – turystyczna „Wielkie Jeziora Mazurskie. Część Północna” skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001

 

Rysunek 33. Mapa topograficzno – turystyczna jeziora Mamry

Źródło: Wielkie Jeziora Mazurskie. Część Północna skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001

 

Mapa przedstawia szczegółową charakterystykę batymetryczną jeziora Mamry. Na jeziorze oznaczono izobaty, które znacznie ułatwiają orientację w zmienności głębokości akwenu w poszczególnych rejonach jeziora. Izobaty na jeziorze Mamry zaczynają się kolejno od wartości 2 m, następnie co 5 m, i 10 m. Najgłębszym miejscem jeziora Mamry jest miejsce charakteryzujące się wielkością 44 m. Dzięki zastosowaniu izobat możliwe jest szczegółowe zlokalizowanie znacznych wypłyceń znajdujących się na akwenie. Jednak brak rozróżnienia kolorystycznego utrudnia szybkie odczytanie głębokości. Wypłacenia znajdują się we wschodniej części jeziora Mamry i ze względu na swój zasięg są dość kłopotliwe do ominięcia. Izobaty pozwalają także na zlokalizowanie miejsc o znacznej zmianie głębokości, które nie były wcześniej do rozpoznania na pozostałych mapach. Znaczne skoki głębokości znajdują się w okolicy wyspy znajdującej się na północ od największej wyspy na jeziorze. Wyspa ta nosi nazwę Sosnówka.

Według informacji zawartych na mapie Wielkich Jezior Mazurskich na jeziorze Mamry poza dwoma wymienionymi wyspami, znajduje się jeszcze jedna. Jednak brak jej nazwy. Analiza danej mapy pozwala na zebranie większej liczby wiadomości na temat największej wyspy jeziora - Upałty. Wokół niej wydzielona jest granica parku i rezerwatu, która obejmuje wyspę. Jest ona w znacznej części zalesiona. Znajdują się na niej również bagna i mokradła, zwłaszcza w jej południowej części

Charakterystycznym elementem jeziora Mamry jest półwysep Kurka, który znajduje się w miejscu łączenia się jeziora Mamry z jeziora Kirsajty. Na wcześniej analizowanych mapach jeziora półwysep ten przedstawiony był czasem w postaci wyspy na zbiorniku wodnym.

Na analizowanej mapie znajdziemy także informacje na temat zatok akwenu, które opisane są jako oddzielnie jeziora. W północnej części zbiornika wodnego znajduje się akwen nazwany jeziorem Przystań. Na południe od wyspy Upałty, znajduje sie jezioro Mamry Małe oznaczone także nazwą Mamerki. Ponadto wydzielony jest także zbiornik jeziora Bodma. Leży on obok przesmyku Kalska Brama, który łączy zbiornik z jeziorem Święcajty.

Zgodnie z informacjami ukazanymi na mapie, przez akwen jeziora przebiega pasażerski szlak żeglugowy. Zaczyna się on od miasta Węgorzewo, przebiega przez kanał Węgorzewski, a następnie biegnie w kierunku jeziora Kirsajty.

Mapa pozwala na zebranie wielu informacji na temat zalesienia brzegów jeziora Mamry, występowania bagien, mokradeł oraz roślinności przybrzeżnej. Tereny na południu, częściowo na zachodzie i północy pokryte są bagnami i lasem. Strefa przybrzeżna jeziora w całości porośnięta jest sitowiem. Oznaczono także skarpy znajdujące się w sąsiedztwie akwenu. Występują one głównie wzdłuż północnego i częściowo wzdłuż zachodniego brzegu.

Na mapie znaleźć także można informacje odnośnie nazw okolicznych wsi i miejscowości, a także na temat lokalizacji obiektów użyteczności publicznej. Największe zagęszczenie takich obiektów znajduje się w północnej części akwenu. Jedynie na wschodnim brzegu jeziora jest ich całkowity brak, ponieważ tereny te zajęte są w większości przez łąki, a także moczary i bagna.

 

4.2.2.5. Mapa topograficzna „Giżycko” skala 1:50 000, OPGK Rzeszów, Rzeszów 2000

 

Rysunek 34. Mapa topograficzna jeziora Mamry

Źródło: Giżycko skala 1:50 000, OPGK Rzeszów, Rzeszów 2000

           

Mapa nie przedstawia charakterystyki batymetrycznej jeziora. Na jeziorze przedstawionych jest osiem wysp. Największa z nich, leżąca w części centralnej, przy zachodnich brzegach nosi nazwę Upałty. Na południe od niej leży znacznie mniejsza  Mała Kępa. Na północ od Upałt położona jest maleńka wysepka, ale nie podana została jej nazwa. Pięć pozostałych wysp położonych jest na południu, przy przejściu na jezioro Kirsajty. Według mapy wszystkie wyspy, w całości bądź w przewadze porośnięte są lasem. Dodatkowo na wyspie Upałty, wzdłuż wschodnich brzegów, oraz na dwóch z położonych na południu wysp, spotkać można tereny podmokłe.

Mapa zawiera nazwy zatok jeziora, które wyodrębnione są jako oddzielne akweny. Na północnym – zachodnie znajduje się jezioro Przystań, a na południowym – wschodzie jezioro Bodma.

Brzegi jeziora są przeważnie płaskie. Strome zbocza spotkać można na północy w okolicy miejscowości Trygort, a także na południowych krańcach akwenu. Na zachodzie i południu tereny pokryte są głównie obszarami leśnymi. W znacznym stopniu występują tam również mokradła. Tereny podmokłe spotkać można także na zachodnim brzegu.

Wzdłuż zachodnich i południowych brzegów przebiega droga łącząca miejscowości leżące na obrzeżach akwenu.

 

 

 

Copyright © DAP, Designed by INFEO.