Batymetria.pl

Jezioro Dargin

4.2.4. Jezioro Dargin

4.2.4.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004

4.2.4.2. Mapa turystyczna „Ziemia Giżycka” skala 1:100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995

4.2.4.3. Mapa turystyczna „Jeziora Mazurskie. Część II” skala 1:60 000, ExpressMap, Warszawa 2003

4.2.4.4. Mapa topograficzno – turystyczna „Wielkie Jeziora Mazurskie. Część Północna” skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001

4.2.4.5. Mapa topograficzna „Giżycko” skala 1:50 000, OPGK Rzeszów, Rzeszów 2000

 

4.2.4. Jezioro Dargin

 

Dargin jest jednym z większych akwenów leżących na północ od Giżycka. Średnia głębokość akwenu wynosi 10,6 m. Podobnie jak poprzednie jeziora jest on elementem kompleksu znanego pod wspólną nazwą Mamry. Północny brzeg to ukryte w trzcinie wejście do Kanału Sztynorckiego, łączącego Dargin z niewielkim jeziorem Sztynorckim, nad którym znajduje się znana wieś letniskowa i duży port jachtowy Sztynort. Dalej na wschód znajduje się przejście na jezioro Kirsajty. Naprzeciw cypla znajdującego się pomiędzy tymi dwoma miejscami znajdują się niebezpieczne dla żeglugi Głazy Sztynorckie. We wschodniej części jezioro rozszerza się tworząc szeroką taflę.

Przejście do leżącego na południu jeziora Kisajno stanowi zwężenie koło półwyspu Królewski Róg. Granica jeziora Dargin z jeziorem Łabap jest umowna i znajduje się w miejscu przewężenia w części zachodniej akwenu.

            Jezioro posiada sześć dopływów powierzchniowych, do których należą między innymi rzeka Radzieja, wpadajaca do zatoki Łabap, niewielki ciek z rejonu miejscowości Harsz, dopływ z jeziora Skraż i z okolic wsi Poganty oraz kanał z jeziora o nazwie Sztynorckie.

            Na jeziorze znajdują się cztery małe wysepki. Największa z nich, Ilma znajduje się we wschodniej części, na pograniczu z jeziorem Łabap. Pozostałe, o nazwie Kępy Poganackie leżą u południowo – wschodnich brzegów.

            Powierzchnia jeziora zajmuje 3030 ha, z czego 3,5 ha to powierzchnie wyżej wymienionych wysp.

            Jezioro Dargin cechuje się bardzo urozmaiconą rzeźbą piaszczystego, miejscami kamienistego dna, z wieloma głębkoczkami i górkami podwodnymi. Linia brzegowa zbiornika wodnego jest średnio rozwinięta. W 80% porośnięta jest przede wszystkim trzciną i oczeretem. Obrzeża jeziora są wysokie, miejscami strome i zalesione. Otoczone są głównie lasami, gruntami ornymi, łąkami i nieużytkami.

W sąsiedztwie jeziora znajdują się liczne wsie. Na wschodzie leży Nowy Harsz, na południu Poganty i Róg Pierkunowski, a na północy od wschodu Skłodowo oraz Sztynort.

Dla jeziora Dargin przeanalizowanych zostało także pięć map (jeden plan batymetryczny, dwie mapy turystyczne, jedna mapa topograficzno – turystyczna oraz mapa topograficzna).

 

4.2.4.1. Plan głębokościowy, IRŚ, Olsztyn 2004

 

Rysunek 40. Plan głębokościowy jeziora Dargin

Źródło: Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, IRŚ, Olsztyn 2004

 

Zbiornik jeziora Dargin posiada trzy rejony o znacznych głębokościach. Najgłębsza część jeziora to jego wschodnia strona. Obszar o dużej głębokości jest tu najrozleglejsza. Tutaj znajduje się też miejsce z maksymalną głębokością zbiornika. Wynosi ona 37,5 m. Jezioro jest mocno zróżnicowane pod względem tempa zmiany głębokości. Akwen zawiera wiele miejsc, w których głębokość zmienia się nagle z wielkości ponad 20 m do nawet 1,5 m. Sytuacja taka ma miejsce głównie w centralnej części zbiornika wodnego. Niewielkie płycizny można także zauważyć we wschodniej części jeziora, jednak są one nieporównywalnie mniejsze w stosunku do płycizn znajdujących się w środkowej części jeziora.

Charakterystyka głębokościowa jeziora została przedstawiona z użyciem linii łączących miejsca o tych samych głębokościach - izobat. Na analizowanej mapie można odnaleźć ich znaczną liczbę. Charakteryzują się one także dość nieregularnym przebiegiem, ze względu na liczne płycizny i zmiany głębokości na obszarze zbiornika. Na mapie można zauważyć izobaty o wartościach 3 m, 5 m, 10 m, 15 m, 20 m, 25 m oraz 30 m. Analizowana mapa posiada rozróżnienie kolorystyczne informujące o głębokościach zbiornika. Zastosowanie takiego rodzaju wyróżnienia głębokości jest znaczną zaletą, gdyż ułatwia orientację w zmianach charakterystyki batymetrycznej. Przy tak znacznym zróżnicowaniu głębokości zbiornika jest to bardzo istotne. Najszybciej jezioro przybiera na głębokości od strony południowej. Najpłycej położonym punktem jeziora jest obszar w południowo - centralnej części zbiornika, gdzie głębokość wynosi zaledwie 1,3 m.

Na analizowanym planie przedstawiono istnienie czterech wysp. Nie są one opatrzone nazwami. Trzy z nich znajdują się w południowo - wschodniej części akwenu, natomiast ostatnia wyspa, największa ze wszystkich, położona jest w jego zachodniej części, w miejscu gdzie jezioro Dargin łączy się z jeziorem Łabap.

Mapa nie przedstawia informacji na temat nazewnictwa zatok. Istnieją natomiast informacje na temat nazw półwyspów jeziora. W północnej części akwenu odnaleźć można półwysep Sztynorcki Róg. Na południu, w miejscu, gdzie analizowany akwen łączy się z jeziorem Kisajno znajdują się kolejno od strony zachodniej półwyspy Wysoki Róg i Królewski Róg.

Informacje zawarte na mapie ukazują także miejsca, gdzie jezioro bezpośrednio sąsiaduje z terenami podmokłymi i zalesionymi. Największe skupisko takich terenów można odnaleźć w centralnych rejonach północnych brzegów jeziora. Niewielkie obszary odnajdziemy także na wschodnim brzegu, na północ i południe od miejscowości Harsz, a także w okolicach półwyspów Wysoki Róg i Królewski Róg.

Plan zawiera także oznaczenia skarp na brzegach zbiornika. Znajdują się one na południowym krańcu akwenu. Znaleźć też można nazwy pobliskich wsi oraz informacje, że jezioro Dargin połączone jest kanałami z jeziorem Sztynorckie oraz jeziorem Skarż Wielki.

 

4.2.4.2. Mapa turystyczna „Ziemia Giżycka” skala 1:100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995

 

Rysunek 41. Mapa turystyczna jeziora Dargin

Źródło: Ziemia Giżycka skala 1:100 000, OPGK Białystok, Białystok 1995

           

Charakterystyka batymetryczna jeziora Dargin przedstawiona jest z zastosowaniem jedynie pojedynczych punktów ukazujących konkretne głębokości zbiornika wodnego. Na analizowanej mapie punktów tych jest stosunkowo niewiele. Porównując informacje dotyczące głębokości jeziora z tymi, które zawarte były na planie głębokościowym jeziora Dargin nasuwa się stwierdzenie, że różnorodność ukazania batymetrii jeziora nie jest wystarczająca. Najgłębsze miejsce jeziora zostało przedstawione w jego północnej części. Wynosi ono 25,7 m, co jest wartością mniejszą o ponad 10 m niż głębokości ukazane na poprzednio analizowanym planie. Na mapie znajdują się także dwa punkty ukazujące występowanie płycizn na jeziorze. Punkt o głębokości zaledwie 1,5 m znajduje się w okolicy brzegów w okolicy miejscowości Sztynort. Drugie miejsce, o głębokości 2 m ukazane jest w pobliżu wschodniego brzegu jeziora. Brakuje informacji na temat licznych płycizn znajdujących się w centralnej części akwenu.

Na mapie przedstawiono istnienie dwóch wysp. Są to wyspy położone w kierunku południowym od centralnej części zbiornika wodnego. Brak jest informacji odnośnie ich nazwy. Poza tym na mapie nie przedstawiono wyspy Ilma, która położona jest przy granicy jeziora Dargin z jeziorem Łabap.

Dodatkowo na akwenie jeziora oznaczone zostały cztery miejsca, które stanowią niebezpieczeństwo na szlaku wodnym. Miejsca takie znajdują się najbliżej północno – zachodnich brzegów zbiornika, w okolicy miejscowości Sztynort oraz Kirsajty.

Według informacji zawartych na analizowanej mapie, na południowym brzegu jeziora Dargin znajduje się półwysep Róg Pierkunowski. Brak jest informacji o innych półwyspach otaczających akwen.

Mapa „Ziemia Giżycka” zawiera informacje na temat zalesienia okolicznych brzegów akwenu. Lasy oraz tereny podmokłe można odnaleźć na północnych brzegach jeziora, nieopodal miejscowości Kirsajty, w pasie granicznym analizowanego jeziora z jeziorem Kirsajty. Nieopodal tej miejscowości oznaczono istnienie Rezerwatu Mokre. Kolejnym zalesionym rejonem jest wschodni brzeg zbiornika. Dookoła akwenu można odnaleźć gdzieniegdzie rozmieszczone łąki, a także skarpy. Występują one miejscami na południowym i wschodnim krańcu jeziora.

Na południowych brzegach zbiornika znajdują się trzy punkty widokowe. Kolejny punkt znajduje się także nieopodal miejscowość Sztynort, w części północnej jeziora. Dodatkowo, na południowym brzegu oznaczono istnienie ośrodków wczasowych, pól namiotowych oraz przystani żeglarskich.

 

4.2.4.3. Mapa turystyczna „Jeziora Mazurskie. Część II” skala 1:60 000, ExpressMap, Warszawa 2003

 

Rysunek 42. Mapa turystyczna jeziora Dargin

Źródło: Jeziora Mazurskie. Część II skala 1:60 000, ExpressMap, Warszawa 2003

 

Według informacji zawartych na analizowanej mapie, maksymalna głębokość jeziora Dargin to 37,6 m. Obszar o takiej głębokości położony jest nieznacznie w kierunku północnym od centralnej części akwenu. Kolejnym rejonem, o dużej głębokości sięgającej 34, 6 m jest obszar znajdujący się w pobliżu granicy jeziora Dargin z jeziorem Kisajno.

Charakterystyka batymetryczna jeziora przedstawiona jest z zastosowaniem izobat oraz punktów ukazujących miejsca o szczególnych głębokościach. Na mapie zaznaczono także trzy miejsca (dwa w okolicach brzegów południowych i jedno przy granicy z jeziorem Łabap), gdzie głębokość jeziora sięga 30 m. Analizowana mapa ukazuje dwie izobaty - o wartości 1 m i 3 m. Akwen jeziora opisany jest także informacjami zawiadamiającymi o występowaniu kamieni i przeszkód podwodnych, które stanowią zagrożenie dla ruchu wodnego. W znacznej ilości znajdują się one w centralnej części zbiornika, przy wyspach leżacych na jeziorze, a także w okolicach półwyspów: Sztynorcki Róg, Wysoki Róg oraz Królewski Róg. W sumie na mapie oznaczono sześć miejsc występowania przeszkód na szlaku wodnym. Według mapy najpłytsze miejsce jeziora to obszar znajdujący się w centralnej części jeziora. Głębokość tego obszaru wynosi 1,3 m. W okolicy znajduje się także kolejne miejsce, gdzie głębokość jeziora Dargin to zaledwie 1,5 m.

Na mapie akwanu zaznaczono istnienie trzech wysp. Jedna z nich znajduje się w pobliżu granicy jeziora Dargin z jeziorem Łabap – jest to wyspa Ilma. Dwie kolejne wyspy zlokalizowane są w okolicy południowego brzegu jeziora. Wyspy te noszą nazwę Poganckie Kępy. Swoją wielkością  zbliżone są do wyspy Ilma. W pobliżu tych wysp występują płycizny.

Według danych zawartych na analizowanej mapie, jezioro Dargin otoczone jest przez kilka półwyspów, których nazwy zostały przytoczone na mapie. Należą do nich: półwyspep Kirsajty znajdujący się w północnej części jeziora, w miejscu łączenia się zbiornika jeziora Dargin z jeziorem Kirsajty. Następnie półwysep Róg Pierkunowski znajdujący się na połudnownym brzegu jeziora, w okolicy miejscowości Poganty. Zgodnie z ruchem wskazówek zegara kolejny półwysep to Królewski Róg, stanowiący wschodnią granicę z jeziorem Kisajno. Warto zauważyć, że na poprzedniej mapie półwysep Róg Pierkunowski półwysep Królewski Róg nie były wyszczególnione jako dwa odrębne, tylko jeden półwysep nazwie Róg Pierkunowski. Następny półwysep to Wysoki Róg, który można traktować jako zachodni punkt graniczny jeziora Dargin z jeziorem Kisajno. Wyróżniono także półwysep Sztynorcki Róg, który można odnaleźć na północnym brzegu jeziora.

Na mapie nie wyróżniono nazw zatok jeziora. Zawiera ona natomiast informacje o stromych brzegach akwenu. W niewielkiej ilości znajdują się one jedynie w południowej części akwenu, przy półwyspach Królewski Róg oraz Róg Pierkunowski. Oznaczono także występowanie Rezerwatu Mokre, który bezpośrednio graniczny z jeziorem Dargin, jak również z pobliskim jeziorem Kirsajty.

Analizowana mapa zawiera informacje dotyczące występowania roślinności przybrzeżnej. Jej najmniejszą ilość zauważyć można jedynie w okolicy miejscowości Nowy Harsz, położonej na wschodnim brzegu akwenu. Wschodni brzeg jeziora jest także w znacznej mierze zalesiony. Obszary leśne można także odnaleźć w pobliżu miejscowości Harsz, a także na obszarach północnych, zwłaszcza w pobliżu miejscowości Kirsajty oraz Sztynort. Na mapie oznaczono także miejsca występowania budowli użyteczności publicznych, takie jak okoliczne ośrodki żeglarskie, miejsca do biwakowania czy punkty widokowe.

Jezioro Dargin łączy się kanałami z jeziorami: Sztynorckie, Dgał Mały oraz Skarż Wielki.

 

4.2.4.4. Mapa topograficzno – turystyczna „Wielkie Jeziora Mazurskie. Część Północna” skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001

 

Rysunek 43. Mapa topograficzno – turystyczna jeziora Dargin

Źródło: Wielkie Jeziora Mazurskie. Część Północna skala 1:50 000, WZKart, Warszawa 2001

           

Charakterystyka głębokościowa jeziora Dargin została przedstawiona na mapie z zastosowaniem izobat oraz punktów ukazujących miejsca wyróżnione ze względu na ich głębokość. Według informacji ukazanych na mapie, najgłębszy rejon jeziora znajduje się niewiele na północ od centralnej części jeziora. Głębokość akwenu sięga w tym miejscu 38 m. W pobliżu miejsca, gdzie jezioro Dargin łączy się z jeziorem Kisajno znajduje się także obszar, gdzie głębokość osiąga dużą wartość 35 m. Na mapie akwenu można także odnaleźć miejsca występowania płycizn. Znajdują się one w centralnej części jeziora. Głębokość akwenu spada tam do 1,3 m. W okolicach brzegu, przy miejscowości Sztynort są to miejsca o głębokści 1,5 m oraz 2 m. Batymetria jeziora Dargin jest znacznie zróżnicowana. Zmiany głębokości następują dość szybko, w sposób bliżej nieokreślony. Z tego względu zastosowanie izobat jako jednego z elementów ukazujących głębokości jeziora Dargin jest bardzo pomocne. Jednak brak zastosowania rozróżnienia kolorystycznego poszczególnych poziomów głębokości nieznacznie utrudnia odczytanie mapy. Analizowane mapa zawiera izobaty, które łączą miejsca odpowiednio o głębokościach: 2 m, 5 m, 10 m, 15 m, 20 m, 25 m, 30 m i 35 m. Dodatkowo, oprócz najgłębszych i najpłytszych miejsc akwenu, na analizowanej mapie ukazano pięć miejsc, gdzie głębokość jeziora przekracza 25 m. Są one zlokalizowane głównie w centralnej części jeziora. Najszybszy przyrost głębokości akwenu następuje po odbiciu od jego południowych brzegów.

Na analizowanej mapie przedstawiono istnienie dwóch wysp jeziora Dargin. Jedna z nich, zbieżnie z informacjami z przeanalizowanych map, znajduje się na granicy jeziora Dargin z jeziorem Łabap. Nosi ona nazwę Ilma. Druga wyspa położona jest w kierunku południowym od centralnej części jeziora. Na mapie jest to jedna wyspa, swoją powierzchnią kilkakrotnie przewyższająca wyspę Ilme. Opisana jest ona jako Poganeckie Kępy. Nazwa sugeruje istnienie kilku wysp, jak to było ukazane na poprzednio analizowanych mapach. Przedstawienie jednej wyspy na tym obszarze stanowi pewną sprzeczność z zastosowanym nazewnictwem. Dodatkowo z mapy odczytać można, że Poganeckie Kępy są częściowo zalesione.

Na analizowanej mapie oznaczono dwa miejsca, które stanowią przeszkody na szlaku wodnym. Jest to trzykrotnie mniejsza liczba niż przedstawiona na poprzednio analizowanych mapach. Rejony niebezpieczne oznaczono tutaj w dużej ilości w pobliżu wysp Poganackie Kępy. Podwodne przeszkody i kamienie znajdują się dookoła wyspy, z wyjątkiem jej południowego brzegu. Kolejnym miejscem występowania przeszkód na szlaku wodnym jest rejon w okolicach miejscowości Sztynort i półwyspu Sztynorcki Róg. Miejsce to zostało także oznaczone nazwą: Głazy Sztynorckie.

Zbiornik jeziora Dargin posiada kilka półwyspów. Zaczynając od miejscowości Sztynort i podążając zgodnie z ruchem wskazówek zegara odnajdziemy kolejno: półwysep Sztynorcki Róg, położone na południowych brzegach półwyspu Róg Pierkunowaki, Królewski Róg oraz półwysep Wysoki Róg i Fuledzki Róg. Nie ma natomiast informacji na temat nazewnictwa ewentualnych zatok jeziora.

Na mapie oznaczono także istnienie trzech szlaków żeglugowych, przechodzących przez akwen. Prowadzą one w kierunku okolicznych jezior: Dobskie, Mamry, Kisajno i Sztynorckie.

Analizowana mapa jeziora podaje informacje na temat zalesienia obrzeży jeziora. Na północnym brzegu, w okolicy półwyspu Sztynort znajduje się Rezerwat Mokre. Jest to teren zalesiony oraz podmokły. Rozległe rejony zalesione można zauważyć na wschodnim brzegu akwenu. Pozostałe brzegi jeziora są także zalesione, lecz w znacznie mniejszym stopniu.

Na brzegach jeziora Kisajno oznaczono istnienie punktów widokowych i obiektów użyteczności publicznej. Ośrodki wypoczynkowe i przystanie żeglarskie można odnaleźć zwłaszcza w pobliżu miejscowości Kirsajty, na północnym brzegu jeziora, oraz na brzegu wschodnim, kierując się na południe od miejscowości Harsz. Nieopodal tej miejscowości przedstawiono istnienie stawów hodowlanych. Łączą się one kanałem z jeziorem Dgał Mały. Zbieżnie z informacjami z poprzednich map, jezioro Dargin połączone jest kanałami z jeziorem Sztynorckim oraz jeziorem Skarż Wielki.

 

4.2.4.5. Mapa topograficzna „Giżycko” skala 1:50 000, OPGK Rzeszów, Rzeszów 2000

 

Rysunek 44. Mapa topograficzna jeziora Dargin

Źródło: Giżycko skala 1:50 000, OPGK Rzeszów, Rzeszów 2000

 

Mapa nie przedstawia charakterystyki batymetrycznej jeziora. Na południu akwenu oznaczone zostały dwie niewielkie wyspy. Nie podano ich nazw. Znajdują się one w południowej części zbiornika wodnego. Według mapy w całości są one porośnięte lasem. Na mapie znaleźć można też nazwy dwóch półwyspów jeziora. Oba znajdują się na południu i noszą nazwę Królewski Róg oraz Róg Pierkunowski.

Analizowana mapa, jeśli chodzi o obszar jeziora nie jest zbyt dokładna. Nie oznaczono tu miejsc stanowiących zagrożenie dla żeglugi, jakim są np. ukazane na poprzednich mapach, Kamienie Sztynorckie.

Linia brzegowa, poza niewielkim odcinkiem strony wschodniej, porośnięta jest roślinnością wodną. Brzegi jeziora są przeważnie płaskie. Na Rogu Pierkunowskim oraz na północy, w okolicy Kolonii Harsz oznaczone są strome zbocza. Obrzeża akwenu, w części północno – zachodniej, pokryte są głównie obszarami leśnymi oraz mokradłami. Na pozostałym terenie spotkać można niewielkie obszary lasów bądź zagajników.

Analizowana mapa podaje, że wzdłuż północnych krańców jeziora biegnie droga drugorzędna łącząca okoliczne miejscowości.

 

 

Copyright © DAP, Designed by INFEO.